Fiscaliteit
Het hebben van een testament biedt niet alleen duidelijkheid over de verdeling van je nalatenschap, maar kan ook fiscale voordelen opleveren. In Nederland kan een goed opgesteld testament helpen om erfbelasting te minimaliseren en de financiële situatie van je nabestaanden te optimaliseren. Hieronder worden de belangrijkste fiscale voordelen uitgelegd in een algemene, begrijpelijke context, zonder te verzanden in specifieke details of percentages die afhankelijk zijn van persoonlijke situaties.
​
1. **Gerichte toewijzing van bezittingen**
Zonder testament bepaalt de wet wie je erfgenamen zijn en hoe je nalatenschap wordt verdeeld. Dit kan leiden tot een verdeling waarbij nabestaanden meer erfbelasting moeten betalen dan nodig. Met een testament kun je bijvoorbeeld specifieke bezittingen toewijzen aan personen of organisaties die een lagere belastingdruk hebben. Denk aan het nalaten van een bedrag aan een goed doel: giften aan erkende goede doelen zijn vaak vrijgesteld van erfbelasting, wat de totale belastingdruk verlaagt.
​
2. **Optimaliseren van vrijstellingen**
Iedere erfgenaam heeft recht op een vrijstelling voor erfbelasting, maar de hoogte ervan hangt af van de relatie met de overledene. Bijvoorbeeld, partners en kinderen hebben hogere vrijstellingen dan vrienden of verre familie. Met een testament kun je je nalatenschap zo structureren dat je optimaal gebruikmaakt van deze vrijstellingen. Stel, je hebt een partner maar bent niet getrouwd of hebt geen geregistreerd partnerschap; zonder testament krijgt je partner mogelijk een lagere vrijstelling. In een testament kun je vastleggen dat je partner als fiscale partner wordt erkend, wat een hogere vrijstelling oplevert en dus minder belasting.
​
3. **Flexibiliteit met legaten**
Met een testament kun je legaten vastleggen – specifieke bedragen of bezittingen die naar bepaalde personen gaan. Dit kan slim zijn om de belastingdruk te spreiden. Bijvoorbeeld, door een kleiner bedrag te legateren aan iemand met een lagere vrijstelling, voorkom je dat die persoon een groot deel van de erfenis in één keer ontvangt en daarover veel belasting betaalt. Zo kun je de nalatenschap fiscaal efficiënter verdelen.
​
4. **Voorkomen van onnodige belasting door bedrijfsopvolging**
Als je een ondernemer bent, kan een testament helpen om de overdracht van je bedrijf fiscaal gunstig te regelen. Zonder testament kan een bedrijf in handen komen van erfgenamen die niet direct in aanmerking komen voor fiscale regelingen, zoals de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR). Met een testament kun je bijvoorbeeld vastleggen dat het bedrijf naar een specifieke erfgenaam gaat die wel voldoet aan de voorwaarden voor deze regeling, waardoor er minder of zelfs geen erfbelasting betaald hoeft te worden.
​
5. **Gebruik van testamentaire constructies**
Een testament biedt ruimte voor slimme constructies, zoals een tweetrapsmaking of een vruchtgebruiktestament. Bij een vruchtgebruiktestament kan bijvoorbeeld een partner het recht krijgen om in het huis te blijven wonen of de inkomsten uit vermogen te gebruiken, terwijl de kinderen de uiteindelijke eigendom erven. Dit kan de belastingdruk uitsmeren over de tijd, omdat de erfenis pas volledig wordt belast als de partner ook overlijdt. Zulke constructies vereisen wel zorgvuldige planning, maar kunnen aanzienlijke besparingen opleveren.
​
6. **Zekerheid voor niet-standaard situaties**
In niet-traditionele gezinssituaties, zoals samengestelde gezinnen, kan een testament voorkomen dat bezittingen onbedoeld naar erfgenamen gaan die een hoge belastingdruk veroorzaken. Bijvoorbeeld, door je stiefkinderen expliciet op te nemen in je testament, kun je ervoor zorgen dat zij dezelfde fiscale voordelen krijgen als eigen kinderen, wat anders niet automatisch het geval is.
​
Waarom dit werkt
De kern van deze voordelen ligt in de mogelijkheid om zelf invloed uit te oefenen op de verdeling van je nalatenschap. Erfbelasting wordt berekend over de waarde van wat iemand ontvangt, na aftrek van vrijstellingen. Door met een testament slim gebruik te maken van vrijstellingen, legaten en speciale regelingen, kun je ervoor zorgen dat er minder belasting verschuldigd is en je nabestaanden meer overhouden.
​
Een kanttekening
Hoewel een testament fiscale voordelen kan opleveren, hangt de precieze besparing af van je persoonlijke situatie, zoals de grootte van je vermogen, je familieomstandigheden en de actuele wetgeving. Het is daarom vaak verstandig om een testament op te stellen in overleg met een notaris of financieel adviseur, die kan helpen om de fiscale voordelen maximaal te benutten.
Kortom, een testament geeft je de kans om niet alleen je wensen vast te leggen, maar ook om de fiscale impact voor je nabestaanden te beperken. Het is een manier om met zorg en vooruitziende blik je nalatenschap te regelen, zodat er meer overblijft voor de mensen en doelen die jij belangrijk vindt.
​
​